Hoe kan het toch dat in alle beschrijvingen en plaatjes over de zorgwereld, het EPD (elektronisch patiënten dossier) altijd als middelpunt van het universum wordt gepositioneerd? In de cirkel daaromheen komt de hulpverlener in zicht en soms (niet eens altijd) verschijnt op nog grotere afstand de cliënt in beeld als vreemd hemellichaam.
Dit verschijnsel is wellicht te verklaren doordat binnen een instelling het EPD dé bron is voor informatie over de patiënt. Hierin staan de behandelnotities en behandelstappen die soms jaren terug gaan. Een goed functionerend EPD is een houvast geworden voor een hulpverlener om een goede behandeling uit te kunnen voeren. Maar….. is dit nog wel een gedachte van deze tijd?
Tijdens een gemiddelde ambulante behandeling in de GGZ ziet een hulpverlener een cliënt één keer per week voor ongeveer één uur. In dit uur gaat er van alles over tafel. Na afloop wordt er door de behandelaar in 15 minuten een verslag geschreven. De cliënt, die inmiddels weer thuis is, leeft de rest van de week zijn normale leven, waarbij hij in meer of mindere mate contact heeft met familie, collega’s, vrienden, teamgenoten, enzovoorts. Dit contact vindt veel vaker, langer en op veel verschillende manieren plaats, niet alleen face to face maar ook via allerlei sociale media.
Fascinerend, vind je niet? Dat ene uurtje per week contact tussen behandelaar en cliënt, met daar omheen een complete machinerie van EPD’s, hulpverleners, financiering, registratie, politiek en transitie, dat vrij véél aandacht krijgt maar tegelijkertijd voor minder dan 1% deel uitmaakt van het leven van de cliënt - tegenover het overige netwerk van de cliënt dat de andere 99% van zijn tijd vult? Is het niet logischer en beter als die aandacht juist naar de cliënt en het netwerk rondom de cliënt uitgaat en de informatie die daar voorhanden is?
Stel je eens voor: een wereld waarin er een EPD is dat door de cliënt en zijn netwerk gebruikt wordt waarvan een hulpverlener ook gebruik kan maken. Hoe ziet dit EPD er dan uit? Ik kan mij voorstellen dat het een facebookachtig systeem is waarbij ik als cliënt de regie heb en de mensen die mij helpen bij mijn herstel toegang geef tot mijn tijdlijn. Je kunt zelfs stellen dat het huidige Facebook al een vervanger voor het EPD kan zijn... waar anders worden er zoveel details rondom het wel en wee van een persoon zichtbaar? Deze mate van detail documenteer je nooit van z’n leven in de 15 minuten per week die je als behandelaar hebt.
Stel je nu voor dat we een nieuw plaatje tekenen. In dit plaatje zetten we niet het EPD, maar de cliënt in het midden van het universum, met daar omheen zijn of haar netwerk. Onze focus gaat uit naar het activeren van de cliënt en zijn netwerk. Daarbij gebruiken we een nieuw type ‘sociale herstel media’ om een cliënt vanuit het formele en informele netwerk te ondersteunen bij zijn herstel. Het EPD gebruiken we alleen nog maar als urenregistratiesysteem en voor de facturatie.
Laatst hoorde ik een GGZ professional zeggen: ‘Herstellen doe je thuis’. Graag voeg ik daaraan toe: ‘laten we ook de facebookachtige systemen van thuis gebruiken om dit herstel te ondersteunen!’.